زبان SQL چیست و چه کاربردی دارد؟

در جهان امروز یکی از مهم‌ترین و باارزش‌ترین سرمایه‌های شرکت‌ها و ادارات، داده‌های آنها هستند؛ زیرا که با تجزیه‌وتحلیل این داده‌ها می‌توان مسیر پیشرفت مجموعه، میزان سود و زیان و تعیین خط‌مشی شرکت را مشخص نمود. SQL یک ابزار مهم و کاربردی برای پردازش داده‌هاست. در این مقاله از رویال کد قصد داریم شما را با زبان SQL و کاربردهای آن آشنا کنیم.

SQL چیست ؟

زبان SQL یا به طور کامل Structured Query Language ابزاری برای مدیریت و ارتباط با پایگاه‌داده است. SQl در لغت به معنای زبان پرس‌وجوی ساختاریافته است. با استفاده از این زبان شما امکان ساخت پایگاه‌داده، حذف و به‌روزرسانی داده‌ها و ویرایش آن‌ها و همچنین استخراج اطلاعات از پایگاه‌داده رابطه‌ای را خواهید داشت.

SQL یکی از زبان‌های موسسه ملی استاندارد آمریکا (ANSI) نیز به شمار می رود. SQL توسط کارگروهی از مهندسان در شرکت IBM طراحی شد؛ اما نسخه های بعدی این زبان با نام های PSQL و T-SQL توسط شرکت‌های دیگری همچون مایکروسافت، اینتربیس و فایربرد طراحی شد.

زبان SQL را می‌توان یک زبان برنامه‌نویسی محسوب کرد؛ زیرا که این زبان دارای دستورات حلقه، متغیر و سایر ویژگی‌های زبان‌های برنامه‌نویسی است؛ اما بااین‌حال نمی‌توان این زبان را مشابه به زبان‌های برنامه‌نویسی ای همچون C++، جاوا اسکریپت، پایتون، #C (سی شارپ) و در نظر گرفت. زبان SQL دستوراتی برای ذخیره‌سازی، بازیابی و ویرایش داده را شامل می‌شود و بر خلاف سایر زبان‌ها نمی‌توان از آن به‌تنهایی برای طراحی سایت، ساخت نرم‌افزار و بازی و … استفاده کرد.

اجزای اصلی یک دستور SQL

دستورات SQL با کلمات کلیدی شروع و در انتهای آن علامت نقطه ویرگول “؛” قرار می‌گیرد. اجزای اصلی این دستور عبارت است از:

• کلمات کلیدی: کلماتی هستند که مشخص‌کننده نوع عملیات در پایگاه‌داده هستند مانند ADD ،SELECT ،CREATE ،JOIN و VIEW
• شناسه : Identifier یا شناسه به اسامی اشیا پایگاه‌داده گفته می‌شود؛ مانند نام جدول، نام ستون، نام view و …
• شروط: با استفاده از شروط می‌توان برخی سطرهای جدول را انتخاب کرد.
• نوع داده: برای مشخص‌کردن نوع داده‌های هر جدول
• عبارت تهی (Null): استفاده برای مقادیر نامشخص ستون‌های جدول
• توضیحات (Comments): برای توضیح هر قسمت از دستورات SQL می‌توان از این قسمت استفاده کرد. به‌وسیلهٔ علامت‌های (–) و (/* … */) می‌توان هر یک از توضیحات را مشخص کرد.

مهم‌ترین دستورات SQL در یک پایگاه‌داده عبارت‌اند از:

• Select – برای استخراج داده
• UPDATE – برای به‌روزرسانی داده
• DELETE – برای حذف کردن داده
• RENAME – برای تغییر نام
• INSERT INTO – برای افزودن داده جدید
• CREATE DATABASE – برای ایجادکردن یک پایگاه‌داده جدید
• ALTER DATABASE – برای ویرایش کردن یک پایگاه‌داده
• CREATE TABLE – برای ایجاد یک جدول جدید
• ALTER TABLE – برای ویرایش کردن یک جدول
• TRUNCATE TABLE – برای حذف یک سطر از جدول
• DROP TABLE – برای حذف یک جدول
• CREATE INDEX – برای ایجادکردن یک شاخص
• DROP INDEX – برای حذف کردن یک شاخص

انواع دستورات SQL چیست ؟

دستورات SQL را می‌توان بر اساس عملکردشان به گروه‌های ذکر شده در ذیل تقسیم‌بندی کرد:

1- زبان تعریف داده (DDL): دستورات زبان تعریف داده یا Data Definition Language برای تعریف طرح‌واره (Schema) پایگاه‌داده یا به زبان دیگر برای ساخت، ویرایش و حذف اشیا پایگاه‌داده استفاده می‌شود.

2- زبان دستکاری داده (DML): دستورات زبان دستکاری داده یا Data Manipulation Language برای ذخیره‌سازی، بازیابی، ویرایش و حذف داده در پایگاه‌داده رابطه‌ای استفاده می‌شوند.

3- زبان کنترل تعاملات (TCL): از دستورات کنترل تعاملات یا Transaction Control Language برای مدیریت تغییرات داده استفاده می‌شود.

4- زبان کنترل داده (DCL): دستورات زبان کنترل داده یا Data Control Language برای ایجاد دسترسی به کاربران استفاده می‌شود. دو نوع اجازه دسترسی وجود درد که عبارت است از:

• اجازه دسترسی در سطح سیستم:  امکان ایجاد دسترسی برای ساخت Session، جدول و سایر اشیا
• اجازه دسترسی در سطح دسترسی به اشیا: امکان ایجاد دسترسی برای عملیات پرس‌وجو در پایگاه‌داده

5- زبان پرس‌وجوی داده (DQL): دستورات زبان پرس‌وجوی داده یا Data Query Language برای استخراج اطلاعات از پایگاه‌داده استفاده می‌شود.

کاربرد دستورات SQL چیست ؟

به‌طورکلی از دستورات SQL برای دسترسی به یک سری از داده‌ها و اطلاعات موجود در پایگاه‌داده استفاده می‌شود. کارها اعمالی را که می‌توان با استفاده از زبان SQL انجام داد عبارت‌اند از:

• ایجاد مجوز دسترسی به جدول‌ها، روال‌ها و Viewها
• ایجاد مجوز دسترسی به داده‌های موجود در سیستم‌های مدیریت پایگاه‌داده رابطه‌ای
• توضیح داده‌ها
• دستکاری داده‌ها
• ایجاد و حذف پایگاه‌های داده و جدول‌ها
• ساخت View، «روال» (Procedure) و توابع در پایگاه‌داده

SQL در طراحی سایت چه کاربردی دارد؟

از زبان SQL برای طراحی سایت پویا و داینامیک استفاده می‌شود. این زبان داده‌ها و اطلاعات پایگاه‌دادهٔ شما را در جداول DBMS ذخیره کرده و شما با استفاده از SQL server و MySQL و به‌وسیلهٔ یک زبان برنامه‌نویسی سمت سرور مانند ASP و PHP یا HTML و CSS می‌توانید یک سایت داینامیک را طراحی کنید.

مزایا و معایب

این زبان مزایای زیادی دارد که عبارت‌اند از:

• سادگی: عدم نیاز به دانش خاصی از برنامه‌نویسی و ساده بودن قواعد نحوی این زبان
• پردازش سریع عملیات پرس‌وجو: پردازش حجم زیادی از داده‌ها در کسری از ثانیه
• استانداردسازی: استانداردسازی شده توسط ISO و ANSI
• قابل‌حمل بودن: قابلیت استفاده در همهٔ سیستم‌عامل‌ها و پلتفرم‌ها
• قابلیت پشتیبانی از چندین نما (View): با این قابلیت می‌توان برای هر داده چندین نمای مختلف ساخت.
• نسخه‌های رایگان: این قابلیت کاهش هزینه‌های سازمانی را به دنبال دارد.

معایب این زبان نیز عبارت‌اند از:

• نرمال‌سازی داده: در صورت افزایش حجم داده‌ها و اتصال جداول با استفاده از مقادیر مشترک، سرعت پردازش به‌شدت پایین می‌آِید.
• هزینه بالای به‌روزرسانی سخت‌افزارها: با افزایش حجم داده باید میزان حافظه سیستم نیز افزایش یابد که این ارتقا هزینهٔ زیادی خواه داشت.
• رابط کاربری ضعیف: پیچیده و دشوار بودن کار با آن

کلام آخر

ما در این مقاله سعی کردیم که سؤال SQL چیست را به‌خوبی برای شما شرح و کاربردهای این زبان را برای علاقه‌مندان توضیح دادیم. یادگیری این زبان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی پایگاه‌داده، برای افراد فعال در حوزهٔ IT و طراحی سایت اهمیت بسیار زیادی دارد و بازار کار بسیار خوبی دارد؛ زیرا که تمام سازمان‌ها، شرکت‌ها و ادارات به پایگاه‌داده برای ذخیره اطلاعات و داده‌های خود نیاز دارند.